Nieuw boek van Bettine Vriesekoop

Pas nog sloeg tafeltennislegende Bettine Vriesekoop een balletje op het Balboaplein. Als ambassadeur van haar sport zet ze zich in voor nog meer openluchtactiviteiten in de stad. „Overal in Amsterdam vind je plekken waar je buiten kunt tafeltennissen.” 

door Corrie Verkerk 

Het is druk op het Balboaplein, rondom de wedstrijdtafels. Maar vaak staan, weet Bettine Vriesekoop, die attributen – her en der in de stad – er wat verlaten bij. Dat moet, kán, beter, vindt ze. “Samen buiten sporten betekent ook elkaar ontmoeten en beter leren kennen.” En bewegen ja, dat is natuurlijk altijd goed. Op het plein weet lang niet iedereen dat ze tegenover de vrouw staan die zich meervoudig Europees kampioen mag noemen, ons land vertegenwoordigde op de Olympische Spelen en in 1999 werd uitgeroepen tot ‘speelster van de eeuw’. Daar loopt ze ook niet mee te pronken. “Er is nu vast een nieuwe generatie die geen idee meer heeft wie ik ben.” 

Koekenpan 
Inmiddels is ze zelf de zestig gepasseerd en zijn die roemrijke tijden een herinnering. Maar nog altijd zet ze zich vol passie in om, zowel oud en jong, aan het bewegen te brengen. “Ik ben dankbaar voor alles wat in mijn sport heb mogen meemaken. Voor mij is het nu belangrijk om, in dat laatste stuk van mijn leven, iets terug te kunnen geven.” Niet alleen met haar clinics in West, maar ook in andere stadsdelen. Samen met haar batje én koekenpan. Om maar aan te tonen dat je zelfs met zo’n pan ook een behoorlijk balletje kunt slaan.
Tijdens corona fietste ze van haar woning in Noord dikwijls richting Westerpark om er met andere bezoekers, die het huis uit waren gevlucht een partijtje te spelen. “Alsmaar binnen zitten was voor mij geen optie.” Omdat haar clinics, lezingen en andere groepsactiviteiten even ‘op pauze’ stonden wilde ze nóg iets anders doen. “Interviews afnemen op Schiphol bijvoorbeeld, werken in een vitaminestore of als caissière bij de buurtsuper. Maar daar zagen ze kennelijk niets in het initiatief van hun beroemde landgenoot. “Ik kreeg geen enkele reactie. Ze vonden me vermoedelijk te oud. Dan ben je hier al snel afgeschreven. In China, waar ik heb getraind én gewoond als correspondent voor de NRC, is dat héél anders. Chinezen hebben respect voor ouderen. Het is er juist een kunst om oud te worden en dan zo gezond mogelijk.”
Onlangs verscheen haar nieuwste publicatie: Chinese wijsheid in een balletje. Het spel van Tao. “Die titel heb ik zelf bedacht. Ben ik best trots op.” En het dekt de lading. Door haar sport én dat balletje raakte ze gefascineerd door de Chinese cultuur, levenshouding en filosofie, verlegde haar grenzen. “Vroeger dacht ik ‘Als je Chinese tafeltennissers wil verslaan, moet je haast van een andere planeet komen’. Nu weet ze dat daar veel meer bij komt kijken dan alleen keihard trainen vanaf je jongste jeugd. Ik probeerde wat ik hoorde en zag van die Chinese mentaliteit toe te passen mijn eigen leven” blikt ze in haar boek terug. “Evenwicht vinden tussen actief en passief zijn, waken en slapen, trainen en rusten, warm en koud zijn, winnen zonder euforie, verliezen zonder me slecht te voelen.” Daar hoefde je in de Nederlandse sportwereld indertijd niet mee aan te komen. Begrippen als meditatie en tai chi? Allemaal veel te ‘zweverig’. Maar, zo weet ze stellig, een westers mens kan daar nog veel van leren. Vandaar die ‘wijsheid in dat balletje’. Om de filosofie van de Tao, de levenshouding die de Chinese samenleving (in meer dan tweeduizend jaar) heeft gevormd en bijeengehouden, uit te dragen. “Op een simpele wijze.”

Cultuurshock
Toch was haar eerste kennismaking met China bepaald geen pretje. “Op mijn achttiende ging ik er naar toe om te trainen.“ De cultuurshock was groot. “Er was nog geen internet, ik sprak geen woord Chinees, ik trainde er onder barre omstandigheden, tot het bloed in mijn schoenen stond.” Maar toen was het zaadje geplant. Vriesekoop ging Chinees studeren, verdiepte zich in de Chinese gezondheidscultuur en ontwikkelde zich, jaren later, tot succesvol schrijfster van boeken als Heimwee naar Peking, Duizend dagen in China en een bijzondere autobiografie over Pearl S. Buck, de eerste vrouwelijke auteur die een Nobelprijs won en, net als zijzelf, (over)leefde in dat verre China.
Uitdagingen zijn er nog altijd. Als ambassadrice van Oldstars, de organisatie die het welzijn van ouderen wil bevorderen door sport en beweging, draagt ze die boodschap met enthousiasme uit. “Het is heerlijk om te leven en ouder te worden, maar dan wel met kwaliteit. En daar moetje iets voor doen.” Tijdens haar clinic op het Balboaplein constateerde ze met tevredenheid dat er naast oudere deelnemers ook veel jongeren kwamen opdagen. De juiste mix voor samen sociaal bezig zijn. En, wie weet, ook met een vleugje extra Oosterse wijsheid van hun tijdelijke Amsterdamse tafeltennis partner. “Ik heb het weleens gezegd. Ik ádem China.”