In de Volkskrant van 15 mei 2024 stond een artikel over de gunstige effecten bij Parkinson van sporten in het algemeen maar van tafeltennis in het bijzonder. Omdat niet iedereen online toegang zal hebben tot dit artikel hierbij de tekst:
Marcel van den Bergh fotografeerde tafeltennissende
parkinsonpatiënten in Almelo. Ze voelen zich fitter na het sporten.
Voor parkinsonpatiënt Natascha van Leeuwen (53) is tafeltennis een medicijn. Na een wedstrijd of een training is ze steevast kapot, maar de dagen erna betaalt haar inspanning zich uit. De ziekte van Parkinson wordt veroorzaakt door een tekort aan de boodschapperstof dopamine in de hersenen waardoor onder andere problemen met bewegen ontstaan. Na een potje tafeltennis voelt ze zich fitter en heeft ze minder dopaminetabletten nodig, vertelt ze.
In tal van landen hebben patiënten zich verenigd rond de tafeltennistafel. PingPongParkinson, zo heet de internationale organisatie die tafeltennis voor parkinsonpatiënten wereldwijd promoot. Ze is opgericht in 2017 door een patiënt die merkte hoeveel baat hij had bij tafeltennis, en inmiddels uitgewaaierd over de wereld. Er is zelfs een jaarlijks WK. In Nederland is Natascha van Leeuwen de voortrekker.
Wetenschappelijk onderzoek naar het effect van tafeltennis is nog niet gedaan maar neuroloog en parkinson-expert Bas Bloem kan zich heel goed voorstellen dat patiënten er baat bij hebben.
Op hersenscans van sportende parkinsonpatiënten is te zien dat er in hun hersenen nieuwe verbindingen worden aangelegd tussen beschadigde en gezonde gebieden. Hersencellen maken ook extra dopamine aan, alsof het brein tijdelijk extra benzine tankt.
Iedere vorm van beweging is goed voor parkinsonpatiënten, zegt Bloem, maar tafeltennis brengt wel iets extra’s, denkt hij. Bij de ziekte van Parkinson raakt de startmotor in de hersenen kapot, legt hij uit. Bewegingen waarvoor patiënten zelf het initiatief nemen, zoals lopen van A naar B, gaat moeilijk maar bewegingen die extern worden aangestuurd (zoals dansen op muziek), verlopen een stuk soepeler.
‘Bij tafeltennis moet je achter een balletje aanhollen, daarmee omzeil je de startmotor, het eigen initiatief. Bovendien moet je multitasken, de bal in de gaten houden, een zwiepbeweging maken met je hand, de balans bewaren. Daarmee train je de gebieden in de hersenen die door de ziekte zijn aangedaan.’ Bloem vermoedt dat ook sporten als boksen of tennis om dezelfde redenen patiënten kunnen helpen. Natascha van Leeuwen traint wekelijks met andere parkinson-patiënten bij een tafeltennisvereniging in Almelo. Afgelopen week deed ze mee aan het open Duitse kampioenschap. Haar missie is om zoveel Nederlandse patiënten enthousiast te maken dat ook hier een nationale titel strijd kan worden georganiseerd.
Ellen de Visser
